پیش بیمارستانی
درسنامه عمومی نجات
درسنامه کمکهای اولیه
کمکهای اولیه کاربردی بزبان ساده
برای دانلود جزوه کمکهای اولیه کاربردی اینجا کلیک کنید
برچسبها: جزوه، کمکهای اولیه، خان محمد سپاهی، جمعیت هلال احمر شهرستان سراوان
درسنامه عمومی امداد
سناريو مانور کوهستان
نحوه ثبت نام در دوره هاي تخصصي در سامانه آموزشهاي تخصصي
نمونه سوالات قالي بافي درجه 2
نمونه سوالات عمومی امداد
نمونه سوالات عمومی امداد
نمونه سوالات تستی کمکهای اولیه
مسمومیت ها Poisoning
مسمومیت ها Poisoning :
مسمومیت با مواد غذایی فاسد ، داروها ، مواد مخدر و ... یکی از موارد شایع فوریتهای پزشکی است .
در زندگی روزمره با موارد زیادی از مسمومیت ها برخورد خواهید کرد . عدم آگاهی از طرز برخورد صحیح با
مسمومیت ممکن است به مرگ آنان منجر شود . ار آنجایی که اکثر موارد مسمومیت ها در منزل رخ می
دهند اطلاع کافی افراد همه خانواده ها از مسمومیت ها ضروری است
تعریف مسمومیت Poisoning definition :
هر ماده ای که پس از ورود به بدن قادر به مختل نمودن سلامت یا از بین رفتن زندگی شود ، زهر یا سم
( Poison ) نامیده می شود به دنبال ورود مواد سمی ( مایع ، جامد ، گاز ) اختلال در کارکرد دستگاه های
مختلف بدن ایجاد می شود
علت مسمومیت Cause poisoning :
اغلب مسمومیت ها به دلیل بی احتیاطی و به صورت اتفاقی است ولی گاهی به قصد خودکشی اتفاق
می افتند . از علل مسمومیت ها می توان مسمومیتهای غذایی ، مسمومیت با اسید و باز قوی ،
مسمومیت قارچی ، مسمومیت با تریاک ، مسمومیت دارویی ( خواب آورها و ... ) نفتالین ، سیانور ،
نفت و بنزین ، حشره کشها و ... را نام برد
راه های ورود سم به بدن Ways Poison entry into the body :
از راه دهان : مانند خوردن داروها ، قارچهای سمی ، تریاک ، نفت ، مواد حشره کش ، نفتالین و غذاهای
فاسد
از راه شش ها : مانند استنشاق گازهای سمی مثل مونو اکسید کربن ، حشره کش ها و ...
از راه پوست : مثل مسمومیت با حشره کش های کلر دار
از راه عروق بدن : مانند گاز گرفتن ، نیش حشرات و تزریق
علایم عمومی مسمومیت ها General symptoms of poisoning :
1 – علایم گوارشی : مثل تهوع و استفراغ ، اسهال و شکم درد
2 – علایم عمومی : مثل سردرد ، بی حالی و ضعف
3 – علایم عصبی : مثل تشنج ، هذیان و اختلال هوشیاری
4 – علایم خفگی : مثل کبودی صورت و لبها و اشکال در تنفس
5 – علایم سوختگی : مثل سوختگی مخاط دهان و زبان
6 – علایم بینایی : مثل اشک ریزش فراوان ، تاری دید
اهداف کلی مراقبتهای نخستین در مسمومیتها :
1 – شناسایی نوع سم با سوال کردن از مسموم یا اقوام و نزدیکان او و یا جستجوی محیط اطراف و
بررسی شیشه های خالی و یا استشمام بوی دهان و ...
2 – رقیق یا بی اثر کردن سم با تجویز آب ، شیر ، فرنی و ...
3 – خارج کردن سم با وادار کردن مسموم به استفراغ ( در صورتی که مدت زیادی از زمان مسمومیت
نگذشته باشد ) . در برخی موارد وادار کردن مسموم به استفراغ ممنوع است
4 – رساندن سریع مصدوم به بیمارستان و دادن اطلاعات کافی به کادر درمانی
5 – انجام اقدامات حمایتی مثل حفظ تنفس و در صورت لزوم انجام اقدامات احیاء
مسمومیت با تریاک Opium poisoning :
این نوع مصمومیت به قصد خودکشی و یا مصرف به عنوان مسکن و خواب آور ( در افراد نا آگاه ) و یا به
قصد کشتن در افراد مسن و از کار افتاده ( توسط اطرافیان ) ایجاد می شود . مصرف 1 تا 2 گرم تریاک
می تواند انسان را به هلاکت برساند . علایم مسمومیت در بیمار مسموم پس از طی یک ساعت از
مصرف آن آغاز می شود . در افراد ضعیف و کودکان علایم مسمومیت زودتر ظاهر می شود .
علایم آن عبارتند از :
تهوع ، استفراغ ، سرگیجه ، ضعف شدید ، عرق سرد ، خشک شدن دهان ، تنگی مردمک چشم ،
خارش در صورت و بینی و حساسیت پوستی ، احساس گرما ( فرد مسموم بی اختیار لباسهاس خود را
در می آورد ) ، خواب آلودگی ، اختلال در هوشیاری و بی نظمی در تنفس ، استشمام بوی تریاک از
دهان و اشکال در دفع ادرار
مسمومیت غذایی Food poisoning :
مسمومیت غذایی بیشتر در اثر خوردن اغذیه فاسد ( مانده و آلوده ) بخصوص در فصل تابستان ایجاد
می شود . غذاهایی مثل گوشت ، کنسرو ، تخم مرغ ، ماهی ، شیر ، خامه ، پنیر و ... بیشتر از بقیه
احتمال آلودگی و فساد داشته و جزو علل شایع مسمومیت غذایی هستند . مسمومیت های غذایی در
اثر فعالیت میکروبها از جمله سالمونلا ها ، استافیلوکوک ها ، استرپتوکوک هاو ... ایجاد می شوند این
میکروبها ماده سمی ترشح می کنند و این سموم سبب بروز علایم می شود که علایم آن عبارتد از :
اسهال ، استفراغ ، شکم درد ، تب ، ضعف ، سرگیجه ، سردرد ، و ... که معمولا 3 تا 10 ساعت پس از
مصرف غذای فاسد ایجاد می شوند
مسمومیت با مشروبات الکلی Alcohol poisoning :
این مسمومیت در اثر افراط در نوشیدن الکل پیش می آید و علایم آن عبارتند از :
تهوع ، استفراغ ، افت درجه حرارت بدن ، استشمام بوی الکل از دهان ، گشادی مردمک ها ، بر
افروختگی صورت ، قرمزی چشم و خواب آلودگی می باشد
مسمومیت در اثر خوردن حشره کش های نباتی ( مثل پارایتون ) :
از این مواد سمی در سمپاشی درختان میوه استفاده می شود . مسمومیت با آن پس از چند دقیقه
ظاهر می شود . فرد مسموم به دنبال مصرف میوه آلوده به سم سریعا دچار سرگیجه ، تهوع ، استفراغ ،
عرق سرد ، افزایش و ترشح اشک ، لرزش عضلانی ، اختلال تعادل و اختلال دید می شود
مسمومیت با نفتالین Naphthalene poisoning :
به دلیل دسترسی آسان به آن وخطر سمیت زیاد ، مسمومیت با نفتالین شایع است .
علایم ونشانه های آن عبارتند از :
تهوع ، استفراغ ، اسهال ، سردرد ، تشنج ، اختلال تنفسی ، وجود بوی نفتالین در تنفس ، سستی ،
سیاه یا قهوه ای شدن رنگ ادرار
مسمومیت با آرسنیک ( سم موش ) Arsenic poisoning ( Mouse poison ) :
علایم آن عبارتند از :
شکم درد ، اسهال بسیار شدید آبکی ، تهوع ، سر درد ، سردی اندامها ، کبودی پوست ، احساس طعم
فلز در دهان و اختلال هوشیاری
مسمومیت با قارچها Mushroom poisoning :
بیش از 5000 نوع قارچ وجود دارد که فقط 100 نوع آن سمی هستند . قارچهایی که دو برآمدگی در سطح
ساقه آنهاست سمی تلقی می شوند . اگر اطلاع کافی در مورد قارچها ندارید همه قارچها را سمی فرض
کرده و از خوردن آن پرهیز کنید
مسمومیت با حشره کش های کلردار Chlorinated pesticides poisoning :
از این مواد در حشره کش ها و سموم سمپاشی مزارع استفاده می شود . جذب سم از راه پوست ،
تنفس و گوارش است .
علایم آن عبارتد از :
تهوع ، استفراغ ، اسهال ، لرزش عضلانی ، تشنج ، سردرد ، اغماء و اختلال در دستگاه تنفس و قلب و
عروق
مسمومیت های دارویی Drug poisoning :
در اثر استعمال دارو به صورت خوراکی ، تزریقی و یا تنفسی ایجاد می شود . در بسیاری موارد مصرف
دارو به صورت خودسرانه و بدون نظر پزشک صورت می گیرد . بیشترین مسمومیت دارویی به دلیل مصرف
داروهای آرام بخش ، خواب آور ،مواد مخدر و یا مسکن ایجاد می شود . داروهای خواب آور در دسترس
خانمها بوده و گاهی جهت جلب توجه و یا خود کشی اقدام به بلع مقادیر زیاد دارو می نمایند
مسمومیت با اسیدها و بازهای قوی poisoning Acid and alkali Strong :
از مواد بازی ( قلیایی ) می توان آب ژوال ، آمونیاک و محلولهای سفید کننده لباسها و از مواد اسیدی ،
اسید سولفوریک را نام برد
مسمومیت با سیانور Potassium cyanide poisoning :
سیانور جزو مهلک ترین سموم برای انسان است . از سیانور در صنعت عکاسی ، کشاورزی و موارد
صنعتی و ... استفاده می شود . مسمومیت با آن یا به صورت عمدی ( خود کشی یا جنایت ) و یا اتفاقی
است .
علایم و نشانه های آن عبارتند از :
سر گیجه ، تهوع ، استفراغ و اشک ریزش
نخستین اقدامهای ضروری در مسمومیت هایی که از راه دهان صورت می گیرد :
1 – توجه به راه تنفسی ، وضعیت تنفسی و گردش خون و در صورت لزوم انجام اقدامات احیاء
2 – فرد مسموم را در وضعیت مناسب ، هوای آزاد قرار داده گرم نموده و وادار به استراحت و آرامش نمایید
3 – در افراد خواب آلود و یا غیر هوشیار از ورود مواد غذایی و ترشحات به درون راههای تنفسی جلوگیری
کنید
4 – به فرد مسموم مایعات فراوان ، شیر ، ماست ، آبلیمو و ... بدهید
5 – فرد مسموم را وادار به استفراغ نمایید . اگر مواد سمی در 30 تا 60 دقیقه اخیر خورده شده به عنوان
یک قانون محتویات معده او را خالی کنید ( استفراغ یا شستشوی معده )
6 – بهترین راه تحریک استفراغ استفاده از شربت اپیکا است در بچه ها یک قاشق مربا خوری در یک
لیوان آب و در بزرگسالان دو قاشق مربا خوری در یک لیوان آب ریخته و به مسموم داده شود . اگر
دسترسی به شربت اپیکا ندارید ، به شخص مسموم چند لیوان آب گرم داده و با استفاده از انگشت یا
قاشق ته گلوی او را تحریک نمایید
نکته : به مسمومین به صورت همزمان شربت اپیکا و شیر داده نشود
نکته : وادار کردن مسموم به استفراغ در موارد زیر ممنوع است
الف– مسمومیت با نفت و مشتقات آن poisoning Oil and its derivatives
ب – مسمومیت با مواد اسیدی و قلیایی poisoning Acid and alkali Strong
پ – اختلال در سطح هوشیاری مسمومین Impairment of consciousness Poisoned
ت – بروز تشنج ( مثل مسمومیت با سم استریگنین ) Incidence of seizures
ث – در سه ماهه آخر حاملگی Last quarter of pregnancy
7 – در صورت وجود علایم شوک ، درمانهای خاص آن صورت بگیرد
8 – در مسمومیت با محلولهای اسیدی ، به آنها شیر ، روغن زیتون ، محلول جوش شیرین و سفیده
تخم مرغ بدهید
9 – در مسمومیت با محلولهای قلیایی به آنها آب فراوان یا مخلوط آب لیمو با سرکه و سفیده تخم مرغ
بدهید
10 – در صورت لزوم به مسمومین اکسیژن کافی داده شود
11 – در موارد مسمومیت با مواد سوزاننده در اطفال دستهای آنها را بشویید تا در نتیجه تماس آنها با
چشم عوارض چشمی ایجاد نشود
12 – در مسمومیت با تریاک ، در صورت امکان شستشوی معده با آب و یا مصرف خوراکی ذغال فعال
شده و یا مسهل ( ترکیب شیر و ماست )
13 – در مسمومیت با حشره کش ها از آتروپین ( پادزهر ) استفاده شود
14 – در مسمومیت با نفتالین فرد را وادار به استفراغ کرده و به او مایعات فراوان و سفیده تخم مرغ داده
شود
خلاصه اقدامات ضروری در مسمومیت با نفت و مشتقات آن :
1 – از تحریک استفراغ در فرد مسموم خودداری کنید
2 – در صورت استفراغ خود به خودی فرد مسموم مواظب باشید تا مواد استفراغی وارد راه های تنفسی
وی نشود
3 – او را در هوای آزاد و وضعیت مناسب قرار دهید
4 – دو قاشق غذاخوری پارافین یا روغن زیتون به فرد مسموم بدهید
5 – او را سریعا به بیمارستان منتقل کنید
خلاصه اقدامات ضروری در مسمومیت با مواد اسیدی و بازی
1 – از تحریک استفراغ در فرد مسموم خودداری کنید
2 – در مسمومیت با محلولهای اسیدی به آنها شیر ، روغن زیتون و سفیده تخم مرغ و در مسمومیت با
محلولهای قلیایی به آنها آب فروان یا مخلوط آبلیمو با سرکه و سفیده تخم مرغ بدهید
3 – در صورت آغشته بودن دست اطفال به این مواد آنرا بشویید
خلاصه اقدامات ضروری در مسمومیت با تریاک
1 – فرد مسموم را وادار به استفراغ کنید
2 – در صورت امکان فرد مسموم را شستشوی معده دهید
3 – فرد مسموم را بیدار نگه دارید
4 – او را سریعا به بیمارستان منتقل نمایید
مسمومیت با گازهای سمی Poisoning Toxic fumes :
مسمومیت با گازهای سمی ، در نتیجه استنشاق گازهای سمی صنعتی مثل بخار آمونیاک و یا گازهای
سمی ناشی از سوخت ناقص مثل مونواکسید کربن ایجاد می شود .
علایم عمومی مسمومیت با گازهای سمی عبارتند از :
سردرد شدید ، تهوع ، استفراغ ، سرفه ، خس خس سینه ، تنگی نفس ، درد سینه ، سوزش چشم ،
سرگیجه ، سوختگی صورت و بیهوشی
مسمومیت با مونو اکسید کربن Carbon monoxide poisoning :
مونو اکسید کربن گاز خطرناکی است این گاز بدون بو ، بدون رنگ و بدون مزه خاصی بوده و توسط شامه
انسان حس نمی شود ، قدرت اتصال به گلبولهای قرمز این گاز 200 برابر اکسیژن است و این خاصیت
بسیار خطرناک است . مسمومیت به دلیل استنشاق مونو اکسید کربن اغلب در منازل و در کشور ما
بخصوص در روستاها بخاطر مصرف زیاد کرسی ، سماور ، چراغ و بخاری نفتی و در محیط های بسته و
سوخت ناقص زیاد دیده می شود افراد نجات یافته در آتش سوزیها نیز ممکن است دچار مسمومیت با
این گاز شوند .
علایم و نشانه های مسمومیت با مونواکسید کربن عبارتند از :
کبودی بدن ، ( نوک انگشتان دست و پا ، لبها ) سردرد ضرباندار ، سر گیجه ، تهوع ، استفراغ ، ضعف ،
خروج کف صورتیاز دهان و ... ، وقفه تنفسی و اغماء
نخستین اقدامات ضروری بصورت کلی :
1 – فرد مسموم را سریعا به هوای آزاد برده و وادار به تنفس نمایید
2 – در صورت قطع تنفس اقدامات احیا را شروع کنید
3 – فرد مسموم را بیدار نگه دارید
4 – در صورت امکان اکسیژن از راه دهان و بینی داده شود
5 – مسموم را سریعا به مراکز درمانی انتقال دهید
پیشگیری از مسمومیت ها Prevention of poisoning :
در مسمومیت های غذایی : رعایت اصول بهداشت فردی و عدم استفاده از غذاهای بین راهی و آلوده و
استفاده از ظروف یکبار مصرف در مسافرتها و عدم مصرف غذاهایی که در خارج از یخچال نگهداری می
شوند
در مسمومیت های دارویی و مواد اسیدی و بازی : این مواد را دور از دسترس اطفال قرار دهید
هرگز از تریاک جهت تسکین درد و به عنوان خواب آور استفاده نکنید
هنگام کار با سموم کشاورزی و ... از دستکش استفاده کنید
برچسبها: مسمومیت هاPoisoningنوروزمسافرتخانواده